Escaleren betekent ‘steeds ernstiger worden’, ‘verergeren’, ‘uit de hand lopen’. Het heeft een verrassende en moderne herkomst, ook al zit het Latijnse woord scalae ‘ladder, trap’ erin. We hebben escaleren en escalatie te danken aan … de roltrap! Hoe zit dat precies? Ik parafraseer het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, dat je in de Etymologiebank gratis …
Advocado en tekielja. Broesjetta en een latte matsjato. Het is ook niet makkelijk, alle fijne kneepjes van het Spaans, het Italiaans en andere talen doorgronden. Hoe spreek je zulke woorden goed uit, en wanneer ‘mag’ een vernederlandste uitspraak? Wat wel en niet ‘juist’ is, ligt niet helemaal vast. Ga maar uit van mijn ‘subjectieve autoriteit’: …
Gnocchi, hummus, quinoa: uitspraak en spelling van moeilijke gerechten Lees verder »
Lul, lullig, lullen. Heel positief klinkt dat allemaal niet. Maar wat heeft praten met het mannelijk lid te maken? En hoe erg is het eigenlijk als iemand je een lul noemt? Hier het hele ‘lulverhaal’: de herkomst van het woord lul, de betekenissen, en alle woorden en uitdrukkingen die ermee gevormd zijn. Snel naar: betekenis …
Het woord kut is een van de veelzijdigste woorden van het Nederlands. ‘Kut! Heeft die kut weer aan dat kutding zitten kutten? Nu is het nog kutter!’ Er is geen vrouwelijk geslachtsdeel bij geweest en toch staat er vijf keer kut op een kluitje. Als uitroep, als scheldwoord voor een vrouw, in een samenstelling, als werkwoord en …
Keekie, zegt de een. Kaakie, zegt de ander. Zelf wist ik eigenlijk niet eens hoe ik kaki zou uitspreken, totdat Mattie en Marieke op Q-Music in een discussie belandden over de uitspraak van kaki. Toen belden ze mij voor het antwoord … En om dat verlossende antwoord maar meteen te geven: kaki spreek je van oorsprong …
Nazi’s, fascisten, NSB’ers … Die termen vliegen je in linkse kringen om de oren als het over extreemrechtse politici en hun aanhang gaat. De NSB zal wel genoeglijk bekend zijn, fascisme kwam in mijn vorige blog aan de orde en iedereen weet wel wie de nazi’s waren. De herkomst van nazi is minder bekend. Waar …
De spelling rascisme komt veel voor. Geen wonder, want in fascisme is die sc wel goed; die twee woorden komen vrij vaak in dezelfde context voor. En er zijn meer factoren die de spelfout rascisme populair maken. Bijvoorbeeld dat je er het woord ras direct in herkent. En de a klinkt eerder kort dan lang, …
Een hit is een succesnummer. Het komt van het Engelse to hit: ‘slaan’. In het Nederlands zou je het letterlijk kunnen vertalen als ‘voltreffer’; je kunt ook denken aan iets wat ‘aanslaat’ of waar een artiest een ‘slag mee slaat’. Tegenwoordig gebruiken we hit niet alleen voor muziek, maar ook voor een vindplaats op internet; …
Wordfeud is een Engelse naam, die klinkt als iets tussen ’weurdfjoed’ en ‘weurdfjuud’ in. Het is dus geen ‘weurtfoit’ of ‘weurtfeut’. De uitspraak van feud is niet precies ‘fjoed’ of ‘fjuud’, maar iets ertussenin; de klank is lang, in tegenstelling tot bijvoorbeeld in good. Wat betekent feud? Het woord word kennen we natuurlijk wel. Feud …
“Apartheid is wereldwijd het bekendste Nederlandse woord.” Als het over Nederlandse woorden in andere talen gaat, denken veel mensen dat apartheid ons grootste talige exportproduct is. Maar klopt dat wel? En hoe is dat woord aan zijn beruchte betekenis ‘politiek van rassenscheiding in Zuid-Afrika’ gekomen? Hoewel het Nederlands geen grote wereldtaal is, zijn er veel …