Hoe spreek je het woord paprika uit: als ‘pappriekaa’ of als ‘paapriekaa’? Kort antwoord: de lange a is gebruikelijker en logischer.
Als je paprika in lettergrepen verdeelt, pa-pri-ka, zie je dat de eerste een open lettergreep is. In een open lettergreep klinkt de klinker gewoonlijk lang: ‘paa’, niet ‘pah’. We spreken Afrika ook uit als ‘aafriekaa’, niet als ‘affriekaa’.
Klankpatroon
Toch komt ook de uitspraak ‘pappriekaa’ voor; als je dat van huis uit zo hebt meegekregen, pas je het ook niet zomaar aan. Zulke variatie komt bij leenwoorden vaker voor. Ze houden zich dan niet helemaal aan de gebruikelijke Nederlandse klankpatronen. Bij het woord ananas gebeurt dat standaard: iedereen zegt ‘annanas’, niet ‘aananas’.
Hoe is de exotische uitspraak van paprika met een korte eerste a te verklaren? Waarschijnlijk uit een van de talen waaruit of waarlangs we het woord geleend hebben. Pàprika is van oorsprong een Servisch verkleinwoord: ‘pepertje’ betekent het. Via het Hongaars en het Duits is het in de negentiende eeuw in het Nederlands terechtgekomen.
Klemtoon
In al die talen klinkt de eerste a kort. Dat de meeste Nederlandstaligen ’paapriekaa’ zeggen, is een logische aanpassing aan het normale klankpatroon in onze taal. Uitzonderingen op dat patroon zijn zeldzaam, zeker als de klemtoon op die open lettergreep ligt. Vandaar dat ‘paapriekaa’-zeggers ‘pappriekaa’ vreemd vinden klinken.
Op deze site behandel ik meer uitspraakkwesties. En op Forvo kun je naar de uitspraak van paprika in talloze talen luisteren.
10 reacties op “Hoe spreek je paprika uit?”
Nu je het toch over ananas hebt, doet mij dat denken aan een mopje. Er wordt gevraagd hoe je ananas in het Engels uitspreekt. Ligt de klemtoon op de eerste A of ligt de klemtoon op de tweede A of zelfs op de derde A?
Het antwoord is natuurlijk: geen van drieën. Een ananas in het Engels is natuurlijk een pineapple.
De paprika komt oorspronkelijk uit Midden Amerika.
Op https://nl.forvo.com/word/paprika/
staan nou net de uitspraken uit Midden Amerika niet op die site.
Why the faq heet jij Freerk? Het is toch Freek.
Why the faq heet jij Freek? Het is toch Frenk.
Why the faq heet jij Frenk? Het is toch Frank.
Why the faq heet jij Frenk? Het is toch Frans.
De originele herkomst uitspraak is paprika met korte a. Ik ben opgegroeid met de korte a. Zie ook het woord nasi. Dit zijn leenwoorden. De fout die wij Nederlanders maken is foutief te denken dat het afkortstreepje misschien na de a komt? Deze komt mogelijk na de p en dan is de uitspraak gewoon met korte a: pap-rika. Geen vergissing mogelijk dan qua uitspraak.
Pingback: Gnocchi, hummus, quinoa: uitspraak en spelling van moeilijke gerechten
Ik hoor in Vlaanderen alleen maar “pappriekaa”. Net als “affriekaa” (luister maar eens naar K3 – Alle Kleuren). Lijkt me een Nederlands fenomeen.
In Vlaanderen zeggen we paprika zonder beklemtoonde lettergreep. Pap zoals pap, ri zoals in riek en ka zoals in Karel en dit alles zonder iets te benadrukken. Die ‘aparte’ uitspraak is een ‘noord-nederlands’ fenomeen 😉