‘Hun hebben’ is volgens velen zo’n beetje de lelijkste taalfout die er bestaat. Moeten we hun dan maar afschaffen? Of is er een andere oplossing voor de problemen rond hun en hen? Mijn stelling: weg met hen in plaats van weg met hun!
Ik kijk eerlijk gezegd verwonderd op als ik het woord hen in het wild tegenkom. In gesproken taal, welteverstaan. Zeker in Nederland wordt het in de praktijk niet vaak gezegd. ‘Moet je hen zien!’? Nee, ‘Moet je hun zien!’ klinkt het bijna altijd.
Traditionele regel
En dat terwijl de regel hier toch hen voorschrijft. De traditionele regel althans. Hen gebruik je, als je je daar netjes aan houdt, in de volgende gevallen:
- als lijdend voorwerp: ‘Ik zie hen’;
- na een voorzetsel: ‘met hen’, ‘voor hen’, ‘namens hen’.
Hun is gereserveerd voor:
- het meewerkend voorwerp of een ander indirect object: ‘Geef hun nou maar gelijk’, ‘Het was hun te druk’;
- het bezittelijk voornaamwoord: ‘hun huis’, ‘hun mening’.
Wat is nu het probleem? De kern ervan is dat bij geen enkel ander persoonlijk voornaamwoord een vormverschil bestaat tussen lijdend en meewerkend voorwerp.
- ik, met mij, zie mij, geef mij
- jij, met jou, zie jou, geef jou
- hij, met hem, zie hem, geef hem
- zij, met haar, zie haar, geef haar
- wij, met ons, zie ons, geef ons
- jullie, met jullie, zie jullie, geef jullie
- zij, met hen, zie hen, geef hun
Bij hen/hun is dat verschil ooit kunstmatig aangebracht, terwijl het in de gesproken taal nooit geleefd heeft. Eeuwen later zitten we nog steeds met de gebakken peren. Veel mensen zijn er zelfs stellig van overtuigd dat het ‘geef hen’ moet zijn en dat ze dat op school zo geleerd hebben (wat niet zo is). Hoe komen we van die ellende af?
Altijd hen of hun?
Er zijn twee manieren. De eerste: gebruik altijd hen (de ‘moderne regel’) en reserveer hun voor de bezitsvorm. Dus: ‘Ik zie hen’, ‘Geef hen nou maar gelijk’, ‘Het was hen te druk’ en ‘hun huis’, ‘hun mening’.
Het probleem van die ‘oplossing’ is dat je nog steeds twee vormen hebt, terwijl dat altijd lastig blijft als die twee op elkaar lijken (zie ook de moeite die mensen met jou en jouw hebben). Nodig is het niet, want het is ook ‘Ik zie jullie’ en ‘jullie huis’, en ‘Zij zien ons’ en ‘ons huis’. Geen vormverschil, geen verwarring.
Daarom is de tweede manier een stuk aantrekkelijker: weg met hen! Die hele vorm is nergens voor nodig. We spreken ’m vaak niet eens uit; we zeggen al massaal hun als je hen ‘moet’ schrijven. Laten we die hennen dan ook op schrift verhunnen: ‘Ik zie hun’, ‘met hun’, ‘voor hun’, ‘namens hun’. Probleem opgelost!
Hun doen maar
Vind je hun lelijk? Leer die aversie dan maar af. Dat gaat bovendien makkelijker als het als goed gaat gelden. En dat hun ook allerwegen als onderwerp wordt gebruikt, tja, dat is weer een aparte kwestie. Hun doen maar.
Voor de duidelijkheid: ik ga dit voorstel nergens indienen. Het is geschreven met een knipoog. Vooral voor de mensen die zo aan het nette hen hechten dat ze zichzelf en anderen te bang hebben gemaakt voor hun. Daar kan dat arme hun helemaal niets aan doen en daarom neem ik het graag voor hun op.
4 reacties op “Weg met ‘hun’? Weg met ‘hen’!”
Helemáál mee eens! ‘Hen’ is alleen maar geliefd bij mensen die deftig willen doen, maar vaak ook niet weten hoe het écht zit. Dat leidt regelmatig tot overcorrectie: ‘hen’ schrijven i.p.v ‘hun’, terwijl er toch heus sprake is van een meewerkend voorwerp. Zelfs in ‘kwaliteitskrant’ NRC kom ik dit vaak tegen.
Ik beschouw al die ‘hennen’ als aanstellerij, net als de ‘verwelking’ (“de documenten welke vereist zijn”) en ‘verharing’ (“het voorstel van het bestuur aan haar leden”).
Tot slot, hoewel buiten de(ze) orde:
Ik ben geabonneerd op uw Dagelijks Cliché, en maak er dankbaar gebruik van in mijn NT2-les. Véél nuttiger dan idioom leren! Dank!
In het westen wordt veelal ze gebruikt in plaats van hen of hun. Ze komen, ik geef het ze, ik zie ze. Probleem opgelost. Zijn we ook van hun komen af.
Ik hoor vaak: ‘hun zijn op vakantie’ en dat is toch verschrikkelijk? Of ‘Hunnie’ of ‘hullie’, dat slaat al helemaal nergens op, maar klinkt dan nog leuk. Ik gebruik ‘hen’ en ‘hun’ waar het moet en voel me dan niet elitair hoor!
Hun als onderwerp is de bekendste taalergernis in het Nederlands; veel mensen maken zich er ook graag boos om. (Wat het dan weer leuk maakt om het heel af en toe zelf expres te gebruiken.)