Hoe schrijf je iemand aan van wie je het geslacht of gender niet weet? ‘Beste heer/mevrouw’ raakt achterhaald. Een pleidooi voor de genderneutrale aanhef ‘Beste’.
Langzaam maar zeker daalt het besef in dat de mensheid niet volledig binair is: óf man, óf vrouw. Wie ertussenin zit, valt in de taal nogal eens tussen wal en schip: er is geen woord tussen meneer en mevrouw, hij en zij, zijn en haar. (Hen, die? Nog niet algemeen gangbaar.)
Ook als mensen zich wel als man of vrouw identificeren, kun je daar nog niet altijd mee uit de voeten. Wat als je iemand aanschrijft van wie je de m/v/x-status niet weet? Of als je één vorm zou willen gebruiken in een mailing die naar tal van individuen gaat?
Veel simpeler
In plaats van allerlei hokjes naast man en vrouw toe te voegen, alleen maar om ze op de juiste manier aan te schrijven, kun je het ook veel simpeler aanpakken. Weg met die explicitering van geslacht/gender! Bij papieren post gewoon alleen voorletters of voornaam plus achternaam in de adressering; in de aanhef in zowel brieven als mails geen meneer of mevrouw meer vermelden.
Hoe moet je het dan doen? ‘Beste K. Jansen’, ‘Beste Jansen’, ‘Beste Kim’? Is dat niet te houterig of juist te informeel?
Redding uit Vlaanderen
Gelukkig komt er redding uit Vlaanderen. In België bestaat al lange tijd de gewoonte om Geachte of Beste als aanhef zonder meer te gebruiken. Geen naam erachter, ook geen woord als lezer – gewoon beginnen met Beste, en dan door naar de inhoud.
Het mag eigenlijk niet van de Taalunie: “Het is af te raden Geachte en Beste zelfstandig als aanhef te gebruiken, dat wil zeggen zonder dat er iets op volgt. Vooral in België worden Geachte en Beste vaak zelfstandig als aanhef gebruikt, maar niet iedereen wordt graag op die manier aangeschreven.”
Gemak en inclusiviteit
Het bezwaar tegen het losse Beste is waarschijnlijk dat het weglaten van de naam wat onpersoonlijk overkomt. Wat mij betreft is dat een futiel offer voor meer gemak en inclusiviteit. Geslachtsvermelding is meestal niet functioneel en maakt de boel nodeloos ingewikkeld. Schrap dat hele element uit alle registraties waar het niet van belang is (waar is het eigenlijk wél van belang – alleen in medische contexten?).
Beste verlost ons van meneer, mevrouw en het telkens weer aankruisen van het ‘juiste’ genderhokje. En ook van de vaak moeilijke keuze tussen het formele ‘meneer/mevrouw Jansen’ en het amicale ‘Kim’. Ter illustratie: kijk eens naar de lange lijst mogelijkheden die Onze Taal opsomt als je ervan uitgaat dat er wél iets achter Beste moet staan …
Hoe los je de ontstane onpersoonlijkheid op? Spreek lezers toe en maak duidelijk dat de inhoud voor hen bedoeld is. Dat is sowieso een vereiste in een goeie mail of brief. Het persoonlijk relevante zit ’m niet in de aanhef, maar in de boodschap zelf en de formulering ervan.
Aanspreken(d)
Verwerk dat (letterlijk) aansprekende aspect in de eerste zin van de brief of mail. Waarom moet de lezer dit zien? Wat is je belangrijkste boodschap? Wat wil je teweegbrengen? In die eerste zin leg je al de relatie tussen jou en de geadresseerde. Zomaar wat voorbeelden:
- Gefeliciteerd, u heeft een afspraak voor uw eerste vaccinatie.
- We hebben uw klachten over uw buurman besproken.
- Bent u ook zo toe aan luxe luieren in een warm land?
- Ik vind je voorstel geweldig!
- Hebben jullie deze week gelegenheid om naar mijn tuinontwerp te kijken?
Of je daarin dan voor u of voor je kiest, is weer een andere kwestie. In het geval van je zal trouwens vaak een amicalere aanhef dan Beste passen: ‘Hallo Wouter,’ bijvoorbeeld.
11 reacties op “De beste genderneutrale aanhef? ‘Beste’!”
L.S.
lijkt L.S. u geen aardige oplossing?
Vriendelijk groetend,
R. v.d. Valk
Als je een neutrale vorm zoekt waarbij Beste lezer geen optie is, dan is L.S. dat ook niet. Het is alleen maar een aanhef in een andere taal.
En het is ook nog een nare ziekte waar je niet over wilt beginnen.
L.S.
uw ‘je reactie wacht op goedkeuring’ is wat mij betreft ongevraagd tutoyeren.
Hoogachtend,
R. v.d. Valk
Ook zoiets: er zijn mensen die boos worden als je v. d. schrijft in plaats van van de of van der.
Maar is het eigenlijk echt zo wereldschokkend als iemand je anders aanschrijft dan je zelf zou doen?
In Zweden beginnen alle brieven en e-mails, gericht aan wie dan ook met ‘Hej’.
Aan ‘Beste’, Geachte, Edelachtbare, Eerwaarde, etc. doen ze hier niet; het is meestal alleen maar ‘Hej’, maar soms ziet men ook wel achter dat ‘Hej’ een voornaam en/of uitroepteken.
Bijvoorbeeld Hej Agneta!
Toen wij 8 jaar geleden verhuisden naar Zweden had ik aanvankelijk moeite met dat ‘Hej’ als ik bijv. een brief wilde sturen naar de burgemeester omdat ik gewend was aan die beleefde aanheffen van Nederland. Nu hoeven wij niet meer te twijfelen; gewoon ‘Hej’ is de standaard aanhef.
Ik ben wel eens jaloers op de Engelstaligen met hun you. Dan is het wel of niet tutoyeren in ieder geval vast geen issue meer. Alleen maar Beste zou wel even wennen zijn maar het scheelt wel wikken en wegen. En als iedereen het doet, went het snel genoeg.
Bij “Beste,” denkt iedereen (die opgegroeid is met computers) dat het mailsysteem de naam van de ontvanger niet goed kan uitlezen (en de verzender zijn/haar zaakjes dus niet op orde heeft) of dat de ontvanger jouw naam niet weet en het dus mogelijk phishing betreft.
Wie oplossingen als uitsluitend voorletter(s) en achternaam bedenkt is achterlijk: Fahim en Fatima El Mahoul (dat vinden jullie genderneutrale types leuk, hè, van die buitenlandse namen) worden dan allebei F. El Mahoul. In geval van een man en een vrouw zou geslachtsaanduiding deze verwarring nog kunnen ontnemen, maar Henk en nog thuiswonende zoon Hendrik zijn in alle gevallen de klos.
De laatste oplossing, gewoon niet meer vermelden aan wie het bericht gericht is, spant de kroon. Naast het zo onmogelijk te ontcijferen wie de ontvanger is verlaagt je het niveau daarmee tot dat van een simpele flyer.
Dit artikel bevat enkel oplossingen voor problemen die er niet zijn. Zorgen als “we klinken te oubollig” worden vrijwel uitsluitend ervaren worden door oudere mensen met een midlifecrisis. Het is juist fijn om door bedrijven op formele wijze aangesproken te worden, dat geeft tenminste de indruk dat je serieus genomen wordt.
Ik kwam hier omdat ik niet meer zeker wist of het nou “Beste heer, mevrouw,” of “Beste heer/mevrouw,” moet zijn. Ik verlaat de pagina met de bevestiging dat de maatschappelijke teloorgang ten tijde van mijn leven gaat plaatsvinden. Bedankt voor je bijdrage in deze.
Beste,
Zeer bijzonder was het om uw berichtje te lezen.
Over Henk. U kunt Henk aanschrijven met diens voornaam ook als Henk als non-binair of agender persoon door het leven gaat. Een naam is niet veel zeggend over hoe iemand zich identificeert.
Zo schrijft ik meerdere instanties aan waar aan ik vraag de geslachtsaanduiding (meneer, mevrouw) achterwege te laten en mijn gegeven naam te gebruiken.
Ik ben nog steeds non-binair als ik word aangeschreven met mijn gegeven naam.
Uw opmerking over “types” en “buitenlandse namen” is transfobisch en racistisch. En geeft geen blijk van meebewegen in een wereld die verder ontwikkeld en iedereen de mogelijk wilt bieden mee te varen.
Ik wens u (en dan vooral de mensen in uw omgeving) veel sucses en geduld!
Beste C,
Ik like jouw bericht.
Groet,
Zo’n gender-neutraal type.
Ik ben hier helaas nog niet zoveel wijzer van geworden. Ik heb zelf al eens de aanhef ‘geachte heer, mevrouw of anderszins’ gebruikt.
Ik wil graag een ieder aanspreken met hoe die persoon dat zelf wil. Echter, zoals in voorgaande zin geeft dat best wel uitdagingen. Want ipv ‘die persoon’ zou ik eigenlijk zeggen hij/zij/…?
In plaats van Geachte heer/mevrouw (beleefdheidsvorm) past geen voornaam.
Bovendien hoef ik niet perse door allerlei onbekenden getutoyeerd te worden. Het voelt vaak als een iets te amicale marketing-gladheid… “He Loes, heb jij ook zo’n zin in de zomer!” Dat wekt bij mij irritatie op.
Ook de vorm hen voor non-binaire personen (of wellicht ook anderen) is taalkundig verwarrend. Want wellicht passen zij niet in hij of zij… ze zijn nog steeds enkelvoudig, terwijl ‘hen’ meervoudig is. ‘Hen heeft ervoor gekozen om met hen aangesproken te worden’ is als zin redelijk verwarrend en lijkt simpelweg incorrect.
Ik pleit echt voor een uniforme enkelvoudige term die het midden laat tussen hij/zij, maar wel taalkundig/grammaticaal correct is. Niet om mijn ongemak te voorkomen bij het kiezen, maar ook bij het lezen van algemene teksten.