Je Nederlands verbeteren op een prettige manier, wie wil dat nou niet? Om je taalgebruik tot in de puntjes te verzorgen, is het handig om bij te blijven op taalgebied. Waar kun je terecht als je iets wil nazoeken? En hoe leer je zonder moeite wat bij over het Nederlands? Alsjeblieft: 22 adviezen voor een scherp taalgevoel en actuele taalkennis.
Eerder gepubliceerd op Frankwatching.
Je Nederlands op peil houden doe je niet zozeer met cursussen, maar vooral door er in de dagelijkse praktijk aandacht aan te besteden. Zowel binnen als buiten je werk. Weten waar je moet zoeken helpt, net als de actualiteit volgen. En je voedt je talige brein ook door ontspannen te lezen over taal of erom te lachen.
🔍 Opzoeken
Even googelen: de makkelijkste manier om snel iets te weten te komen. Waarschuwing: de zoekmachine biedt geen enkele garantie dat het gegeven antwoord op jouw taalvraag juist is. Klik en lees dus met een kritisch oog!
- Hoe schrijf je cadeau?
- Een aantal is of zijn?
- Hoe spreek je auto uit?
Gelukkig kom je bijna altijd het eerst bij de beste bronnen uit, zoals Onze Taal en Taaladvies.net.
1. Taalloket van Onze Taal
Al sinds 1997 online en steeds meer en beter: de taaladviezen van Onze Taal. Superhandig zijn lijsten als de volgende:
- werkwoorden met hun of hen
- uitdrukkingen als te(n) alle(n) tijde(n)
- combinaties met er en voorzetsels en werkwoorden (ervan uitgaan)
Je kunt de taaladviseurs trouwens ook bellen of appen! (Ik ken ze, ik was er ooit ook een. 
)
2. Taaladvies.net
Ook op Taaladvies.net vind je gedegen taaladviezen, die gedragen worden door de hoogste instanties in Nederland en Vlaanderen.
3. Van Dale
Anders dan je misschien denkt heeft Van Dale geen officiële rol bij het ‘vastleggen’ van het Nederlands. Het is een commercieel bedrijf dat woordenboeken en andere taalproducten verkoopt. Toch kan het gratis woordenboek handig zijn, zolang je beseft dat je daarmee niet zomaar in de ‘Dikke Van Dale’ bladert. Daar heb je een abonnement voor nodig, net als voor de vertaalwoordenboeken. Kijk ook eens bij concurrent Prisma.
4. Woordenlijst.org
Dé plek om de juiste spelling van een woord op te zoeken. In feite is Woordenlijst.org het Groene Boekje, maar dan gratis en veel uitgebreider. Ik werk er als lid van de Commissie Spelling zelf aan mee. Een conculega die een wat andere woordenselectie (met meer woordgroepen en eigennamen) biedt en bij elk woord naar de bijbehorende spellingregels linkt, is Spellingsite.nu.
5. Synoniemen.net
Een groeiende lijst synoniemen van tienduizenden trefwoorden. Handig als je om variatie verlegen zit.
6. Etymologiebank
Geïntrigeerd door een woord? De Etymologiebank vertelt je feilloos waar het vandaan komt. Op die site zijn veel bronnen gratis ter beschikking gesteld die de herkomst van woorden uit de doeken doen. Zomaar een voorbeeld: waar komt taal vandaan?
7. Combinatiewoordenboek
Een verborgen parel. Máák je een besluit of néém je het? Zoek besluit op in het Combinatiewoordenboek en je weet het. Deze actuele gratis website bevat duizenden vaste combinaties van zelfstandige naamwoorden en werkwoorden.
8. Voorzetsels
Op bijna alle taalvragen vind je online gratis antwoord, maar niet op alle. Een bijzonder handig boek dat vooralsnog alleen in papieren vorm bestaat, is Prisma Voorzetsels. Is het vervangen met, door of voor? Dit boek geeft het antwoord: vervangen door.
👩🏫 Bijblijven
9. Nieuwsbrieven
Wil je superactueel je taalkennis bijhouden, abonneer je dan vooral op Taalpost, net als 95.000 anderen. Al sinds 2002 geeft Onze Taal die e-mailnieuwsbrief uit – een van de weinige die ik trouw twee keer per week lees. Inhoud: taalnieuws, evenementen, lees- en taaltips, met een brede blik (dus aandacht voor de hele wereld).
Ook interessant zijn de nieuwsbrieven van de Taalunie en Taalverhalen (zie punt 13).
10. Onze Taal
Bij Onze Taal kun je niet alleen terecht voor goed advies over het Nederlands. Het 88 jaar oude tijdschrift biedt elke maand verdieping over geschiedenis en actualiteit van het Nederlands. Dit jaar is er extra aandacht voor welke woorden nog wel en welke niet meer ‘kunnen’. Ook op Twitter en Instagram is Onze Taal prominent aanwezig.
11. Radio en podcasts
Niet te missen: elke zaterdag presenteert hét Nederlandse radio-icoon Frits Spits zijn taalprogramma De Taalstaat van elf tot een op NPO Radio 1. Je kunt het ook als podcast terugluisteren. Over podcasts gesproken: die zijn er specifiek over het Nederlands nog nauwelijks. Woordwaarde van Maria Punch is een aanrader (zie ook de voorganger Alles is taal).
12. Mensen volgen
Ja, sommige mensen zijn nu eenmaal heel inspirerend. Paulien Cornelisse bijvoorbeeld. Op haar site vind je onder meer ‘Taal voor de leuk’ in podcastvorm. En laat ik Wim Daniëls niet vergeten, de veelschrijver en cabaretier die je in zo’n beetje alle media wel hoort en ziet.
Twitter je? Ik heb een aantal volgenswaardige taalvaardigen in deze lijst gezet, samen met veel in dit artikel genoemde instanties.
13. Over de grens kijken
Staar je als Nederlander niet blind op Nederland. De meeste Belgen en Surinamers spreken ook Nederlands. Volg ook eens media uit die landen. Voor België is VRTtaal een goed startpunt. Voor een verhelderende en verfrissende kijk op je eigen taal kun je ook terecht bij onder meer de Taaltelefoon en Taalverhalen.
14. Schrijven
Dit artikel verscheen op Frankwatching met de tag ‘Schrijven’. Andere aanraders zijn onder meer Schrijven Online en (de nieuwsbrief van) Schrijfvis.
15. Trainen
Scherpere hersenen krijg je ook van leren, dus wil je je Nederlands bijhouden, overweeg dan eens een taal- of schrijftraining. Er zijn er te veel om op te noemen. Heb je ergens als cursist een goeie ervaring gehad, reageer dan onder dit artikel.
16. Beter Spellen
Elke dag je Nederlands verbeteren? Test je spellingkennis bij Beter Spellen. Dat dat al acht jaar wordt uitgeroepen tot populairste educatieve website, zal wel als een kwaliteitskeurmerk mogen gelden.
17. Neerlandistiek
Voor de ‘hardcore’ fans van de wetenschap van het Nederlands is er het levendige weblog Neerlandistiek. Dagelijks verschijnen daar artikelen over (onderzoek naar) taal en Nederlandstalige literatuur.
📚 Lezen
18. Lezen
Lezen scherpt je taalgevoel, dus doe dat vooral veel (niet alleen van beeldschermen). Heb je geen geduld voor fictie of denk je dat het zonde van je tijd is? Lees dan kranten en tijdschriften of vakliteratuur, op papier of online.
19. Taalboeken
Nee, ik dring je geen lesboeken met oefeningen op. Maar boeken lezen over taal kan je wel meer begrip en ook ontspanning opleveren, want ze relativeren veel absolute goed/fout-opvattingen.
Twee splinternieuwe aanraders om je inzicht in taal mee te verdiepen: Wat je zegt, gaat vanzelf van Liesbeth Koenen en 15 eeuwen Nederlandse taal van Nicoline van der Sijs. Wil je je kennis over andere talen dan Nederlands bijhouden, lees dan bijvoorbeeld Babel van Gaston Dorren.
20. Gratis e-boeken op dbnl
Geen heden zonder verleden. In de Digitale Bibliotheek der Nederlandse Letteren (dbnl) vind je al twintig jaar een steeds uitdijende collectie van vooral oudere literaire werken. Onder meer heel handig om voor je vakantie je e-reader mee te vullen!
😆 Lachen
21. Taalvoutjes (en aanverwanten)
‘Konijnen bouten in pruimensaus’ en ‘Gezocht: twee meisjes als huisgenot’. Gelukkig is het niet alleen maar poep en pies en seks bij het overbekende Taalvoutjes. Voor de fijnproevers is er Signalering Onjuist Spatiegebruik. ‘Fout’ op een andere manier is het veelzeggende Dagelijks Cliché.
22. Taalhumor
Zomaar een greep: Bruun op Twitter, Van 9 tot 5 op Facebook, de strips van Evert Kwok en de taalacrobatiek van Kees Torn. Deel hieronder gerust je eigen favoriete taalgrappenmakers!
Wil je een expert je Nederlands laten verbeteren?