‘Om’ is een woord dat heel veel voorkomt. Maar je kunt het best vaak weglaten uit de zin, zoals in ‘Dat is goed (om) te weten.’ Wat is het best: met of zonder ‘om’?
Om is verplicht in bijvoorbeeld ‘Ze moest rennen om de trein te halen.’ In veel andere zinnen kun je het weglaten: ‘Jan heeft besloten (om) zijn huis te verkopen.’ ‘Denk je dat ze in staat is (om) voor zichzelf te zorgen?’
Foute schoolmeestersregel
Veel mensen hebben op school moeten leren dat om overbodig of zelfs fout is als de zin ook zonder kan. Heel wat lesmethodes beweren dat helaas nog steeds. Maar zo’n regel heeft officieel helemaal nooit bestaan: om schrappen is nergens voor nodig.
Doel of zinsstructuur
Het voegwoord om verbindt een beknopte bijzin (met te en een heel werkwoord) met een hoofdzin. Er zijn zinnen waarin je om niet kunt weglaten. Het is dan een synoniem van teneinde:
- Ze moest rennen om/teneinde de trein te halen.
Om heeft hier zelf betekenis: het geeft aan dat de zin die volgt een doel noemt. Maar om komt ook vaak voor in zinnen waarin het geen eigen betekenis heeft. Net als het voegwoord dat in de tegenhanger met een gewone bijzin: ‘Hij heeft besloten dat hij zijn baan opzegt.’
- Hij heeft besloten om zijn baan op te zeggen.
Dit om kun je ook weglaten:
- Hij heeft besloten zijn baan op te zeggen.
Het voordeel van om is dat het de opbouw van de zin duidelijker maakt. Soms voorkomt het zelfs misverstanden. Zonder om heeft een zin soms twee betekenissen: ‘Linda beloofde Martin te mailen.’ Om invoegen kan dat oplossen:
- Linda beloofde om Martin te mailen.
- Linda beloofde Martin om te mailen.
Om weglaten? Liever niet!
Onthou dit: als je om uit een zin kunt weglaten, is het vaak het best (om) het toch te laten staan. De zin is dan in veel gevallen duidelijker en loopt soepeler – zoals je merkt als je het met de zin hiervoor probeert.
Goed om weten
‘Goed om weten’ wordt in België vaak gebruikt, maar het is omstreden. ‘Goed om te weten’ is altijd goed; ‘goed te weten’ is ook mogelijk, maar klinkt niet zo soepel en riekt een beetje naar ‘good to know’.
Resultaten uit mijn enquête voor ‘Maar zo heb ik het geleerd!’:
3 reacties op “‘Om’ weglaten: móét je het schrappen als het kán? Nee!”
*Gezaghebbende taaladviseurs*?
Ja, zoals (de mensen van) de Taalunie en Onze Taal. Zeg ik daar iets geks mee? Ze adviseren over taal en hebben in de praktijk volgens velen gezag. (Ze zijn niet de baas, maar ze zeggen zinnige en goed onderbouwde dingen.)
Hahaha, het duurde even voor ik de connectie tussen het plaatje en het artikel doorhad 🙂