Wat zegt de taalnorm?
Onze Taal: “Na nadat wordt bij voorkeur een voltooid verleden tijd gebruikt (had gemaakt) en liever geen onvoltooid verleden tijd (maakte).”
Taaladvies.net: “Het is onduidelijk of na nadat de onvoltooid verleden tijd (hield) correct is. In elk geval correct is een voltooid verleden tijd (had gehouden).”
Team Taaladvies van de Vlaamse overheid: “In een bijzin die door nadat wordt ingeleid, kunt u het werkwoord het best in een voltooide tijd zetten. Het gebruik van een onvoltooide tijd in zulke zinnen is niet voor iedereen aanvaardbaar.”
VRT Taal: “Na ‘nadat’ komt altijd een voltooide tijd.”
Ook de Algemene Nederlandse Spraakkunst, dé grammatica van het Nederlands, zegt: “In een bijzin die ingeleid wordt door het voegwoord nadat, wordt het plusquamperfectum of een andere voltooide tijd (…) gebruikt. Het gebruik van het imperfectum (…) is niet voor iedereen aanvaardbaar. Het imperfectum is in zo’n geval af te raden.” Overigens wordt de ANS nu herzien, dus misschien verdwijnt dit stellige oordeel uit 1997 wel.
Volgens mij is het gebruik van ‘nadat’ + een onvoltooide tijd in het Nederlands onder invloed van het Engels ontstaan. ‘After’ (en ‘before’) gaan meestal samen met de past simple (onze o.v.t.); er kan voor gekozen worden om de past perfect te gebruiken (onze v.v.t.), maar dit wordt als optioneel gezien.
Volgens mij speelt bij de keuze voor de voltooide of onvoltooide tijd ook de bedoelde betekenis een rol. Eigenlijk dus de intrinsieke betekenis van voltooid en onvoltooid.
De voltooide tijd impliceert dat iets klaar is, afgelopen, terwijl de betekenis bij de onvoltooide tijd kan aangeven dat iets aangevangen is, maar nog niet voltooid.
Hier ben ik het mee eens. Een duidelijk voorbeeld hiervan is de gegeven zin “Voor de kust van het West-Afrikaanse land Senegal zijn meer dan 140 migranten verdronken nadat hun schip in brand was gevlogen en kapseisde.”
Het schip is inmiddels geblust, gedoofd of uitgebrand, maar ligt nog steeds gekapseisd voor de kust.
Ik heb altijd de voltooide vorm na ‘nadat’ als beter beschouwd, en de taalnorm is het daarmee eens. De onvoltooide vorm beschouwde ik als een anglicisme.
Maar nu ik er over nadenk, vind ik de voltooide vorm eigenlijk niet echt logisch. Het brons pakken bij het WK mountainbike is een gebeurtenis die begrensd is in de tijd. Er is dus een tijdsperiode nadat je het brons pakte, en in die periode kan weer iets nieuws gebeuren zoals de topacht aanvoeren in Drenthe. Daarentegen is de periode dat je brons hebt gepakt bij het WK mountainbike onbegrensd: ook na honderd jaar is het nog steeds zo dat je toen brons hebt gepakt. Er kan daarom geen sprake zijn van een gebeurtenis die plaatsvindt nadat je brons hebt gepakt; immers, die periode kent geen einde.