Bestaan er meer woorden zoals tafeltennistafel, waarin hetzelfde woord aan het begin én aan het eind staat? Jazeker, blijkt als je ernaar gaat zoeken. Ik heb de mooiste op een rijtje gezet.
Pannenkoekenpan. Met dat woord begon mijn fascinatie voor woorden waarvan het laatste deel hetzelfde is als het eerste, terwijl er één woord tussen staat dat ook los bestaat. Tafeltennistafel kwam al snel in me op als het bekendste geval, daarna inktvisinkt en filmhuisfilm, en een oproep op Twitter deed de rest.
Heeft iemand al eens een verzameling aangelegd van 'aba-woorden', zoals ik ze maar noem, waarin het laatste deel hetzelfde is als het eerste? Zoals:
— Wouter van Wingerden (@doetietsmettaal) October 22, 2019
- inktvisinkt
- tafeltennistafel
- zandbakzand
Ik heb die woorden ‘aba-woorden’ gedoopt: woord a staat aan het begin en het eind en in het midden staat woord b. Om de lijst zo mooi mogelijk te maken, heb ik allerlei beperkingen bedacht:
- De woorden moeten echt in gebruik zijn en logisch overkomen.
- Ad-hocbedenksels mogen niet in de lijst, zoals kuifeendkuif en toplaptop.
- Het a-woord staat twee keer in dezelfde vorm, vandaar bijvoorbeeld pannenkoekenpannen in het meervoud.
- Het b-woord moet een zelfstandig voorkomend woord zijn, dus iets als mannenman valt af.
- De samenstelling a+b+a is geen variant van b+a; daarom wel motorfietsmotor (een fietsmotor is iets anders) en niet appelmoesappel (want moesappel is het gebruikelijke woord in die betekenis). Tafeltennistafel mag van mij wel, want tennistafel is vrij ongebruikelijk.
De mooiste
Dat leidt tot de volgende, subjectieve lijst van de 21 mooiste aba-woorden:
- bakfietsbak
- boekenlijstboeken
- CupCakeCup
- dierentuindieren
- filmhuisfilm
- inktvisinkt
- motorfietsmotor
- muziekschoolmuziek
- paaldanspaal
- pannenkoekenpannen
- poppenkastpoppen
- pottenbakkerspotten
- schildpad(den)schild
- sleutelkastsleutel
- steelpansteel
- tafeltennistafel
- tandwieltand
- voedselbankvoedsel
- woningbouwwoning
- woordenboekwoorden
- zandloperzand
Delen
Voor de volledigheid de aba-woorden als plaatje – makkelijker om te delen.
Ben je net zo geboeid door taal als ik? Bekijk hier wat ik nog meer over het Nederlands schrijf.
5 reacties op “Aba-woorden: woorden zoals tafeltennistafel”
Aan de aba-lijst zou ik “erfhuiserf”, “mannenhuismannen” en dus ook “vrouwenhuisvrouwen” willen toevoegen.
En natuurlijk ook (of niet):
– waterleidingwater
– leidingwaterleiding
Wouter: volgens mij moet je volgens de regelen der kunst ‘aba-woord’ neerschrijven als ‘abawoord’. Of spreek je het echt afgekort uit, als ‘a-b-a-woord’?
Het kan allebei: ‘aba’ en ‘aa-bee-aa’. Dat laatste ligt inhoudelijk zelfs wat meer voor de hand; ‘aba’ is ook geen gebruikelijk letterwoord. Bij een letterwoord kun je de samenstelling aaneenschrijven (abawoord), maar ook met een verduidelijkend streepje. Bij een initiaalwoord is een streepje verplicht (aba-woord).
Haha, super!