Hoe spel je bond/t: is het bond of bont? Dat hangt van de betekenis af: bont is een harig dierenvel of een kleurcombinatie; een bond is een organisatie.
Het bont
Bont is het behaarde vel van dieren, dat bijvoorbeeld in kleding wordt gebruikt. Sommige dieren, zoals nerts, hermelijn en vos, hebben een uitgesproken zachte, warme of mooie vacht. Die vacht wordt van het dode dier gehaald en zo bewerkt dat er bijvoorbeeld een jas of een muts van wordt gemaakt.
Er bestaan veel samenstellingen met bont, bijvoorbeeld:
- bontjas, bontkraag, bontmantel, bontmuts
- konijnenbont, kunstbont, nepbont, vossenbont, zeehondenbont
Bont, bonte, bonten
Bont is ook: gekleurd, veelkleurig, gemengd van kleur. Het is dan geen zelfstandig naamwoord, zoals het bont hierboven, maar een bijvoeglijk naamwoord, dat diverse vormen heeft (de bonte was, kan het nog bonter?).
Dit woord bont kom je bijvoorbeeld tegen in:
- een bonte avond, een bont gezelschap, een bonte koe, de bonte was, de grote bonte specht
- het te bont maken, bont en blauw zien, iemand bont en blauw slaan, geen koe zo bont of er zit wel een vlekje aan
- boerenbont, roodbont, zwartbont: een zwartbonte koe
De bond
Een bond is een vereniging, een samenwerkingsverband of een verkorting van vakbond. Het meervoud is bonden. Bond is verwant met band, verband, bundel en het werkwoord binden (bond, gebonden): je kunt het zien als mensen of organisaties die ‘samengebonden’ zijn.
Het woord bond kom je onder meer tegen in:
- bondgenoot, bondscoach, bondskanselier, bondspresident, de Bondsrepubliek Duitsland, bondsstaten
- de Consumentenbond, de Duitse Bond, de Gereformeerde Bond, sportbonden, statenbond, vakbond, voetbalbond
Foto: Kleon3, Wikimedia Commons
Verwarrende gevallen
De Boerenbond is tegenwoordig een tuinwinkel. Vroeger waren er allerlei boerenbonden (en deels bestaan ze nog). Volgens het WNT is een boerenbond een “vereeniging, bond van landbouwers met als doel den gezamenlijken inkoop van kunstmeststoffen, landbouwgereedschappen e.d. en de belangenbehartiging van den landbouwer”.
Boerenbont is “grof aardewerk met eenvoudige bloemmotieven in heldere kleuren”, zegt Van Dale. Dat servies is beroemd: borden, schoteltjes, theepotten, mokken – alles kun je wel in dat motief vinden. Trouwens, ook textiel met een blokjesmotief (theedoeken bijvoorbeeld) wordt wel boerenbont genoemd.
En dan is er nog de stichting Bont voor Dieren. Eigenlijk is dat een bond (een organisatie, zoals ook de Bond tegen Vloeken), maar deze bond is tegen bont. Vandaar de woordspeling – ik vind ’m leuk, maar het maakt de kwestie bond of bont extra verwarrend …
Geen d/t-fouten meer in je tekst? Laat dat maar aan deze spellingexpert over! Kijk hier wat ik voor je kan doen.
_-_4.jpg){kind=link}