Erger je je eraan als iemand je een hele fijne vakantie wenst? Dan is de kans groot dat je niet meer bij de jongsten behoort. Dat is in elk geval het beeld dat naar voren komt uit de enquête die ik vorig jaar onder 17.000 mensen heb gehouden. De resultaten daarvan lees je nu in mijn boek ‘Maar zo heb ik het geleerd!’ De waarheid achter 50 taalkwesties.
Waarschijnlijk ken je het wel: de een wenst de ander een hele fijne vakantie of een hele goeie reis en de ander reageert met ‘Geen halve, nee.’ Wie dat doet, noem ik een letterlijkheidsfetisjist. Ergens hebben zulke letterlijkheidsfetisjisten 
natuurlijk gelijk, als je zo’n zin heel precies gaat ontleden: een hele fijne vakantie is een vakantie die heel en fijn is, of anders gezegd: een fijne vakantie die heel is. Wil je iets over ‘de mate van fijnheid’ zeggen, dan doe je dat met een bijwoord, en dat wordt normaal gesproken niet verbogen: een heel fijne vakantie dus.
We verbuigen bijwoorden ook bijna nooit. Je zult zelden horen over een behoorlijke fijne vakantie of een erge fijne vakantie. Een hele fijne vakantie is dus echt een uitzonderlijk geval. Maar wel een zó vaak voorkomend uitzonderlijk geval dat het inmiddels tot de standaardtaal behoort. In mijn boek haal ik dan ook de Taaltelefoon en Onze Taal aan, die dit hele een geaccepteerde uitzondering vinden (behalve misschien in formele teksten).
In het boek staan meer hoofdstukken waarin een (te) letterlijke taalopvatting de communicatie verstoort:
- vegetariër of vegetarisch?
- gijzelt een gijzelaar?
- gehad of gekregen?
- geen honger: ja of nee?
