We moesten het vakantiehuis laatst ‘bezemschoon’ achterlaten, toen een vriendin en ik een lang weekend in het pittoreske (en verre) Esonstad hadden vertoefd om elk aan ons nieuwe boek te werken. Er hing ook een bezem in de trapkast. Betekent dat dat je letterlijk met de bezem door het huis moet? Ook al zou je dat thuis nooit doen?
‘Bezemschoon’ in Van Dale.
Eerst maar eens in woordenboeken duiken. Van Dale, ‘de dikke’, zegt: “alleen met de bezem schoongemaakt of geveegd” – met het vakantiehuisvoorbeeld, maar ook: het is hier maar bezemschoon, ‘niet erg schoon’.
Het is geen al te nieuw woord, want het historische Woordenboek der Nederlandsche Taal besteedde er in 1901 al aandacht aan. Bij de samenstellingen met bezem staat ook bezemschoon. De kern ervan heb ik rood gemaakt:
met den bezem schoongeveegd (”Toen hy de zeevaard beesemschoon Geveilight had, van roovery”, six v. chand. 469 [1657]; gewoonlijk opgevat als: alleen maar met den bezem schoongeveegd, dus niet met water (”’t Is hier slechts besem-schoon gekeert”, sluyter, Eens. H.- en W.-Leven 26; ”Tot nu hebben zy (t.w. de taalzuiveraars) de Taal maar zo wat bezemschoon gehouden”, v. effen, Spect. 1, 128 [1731]; inzonderheid gebruikelijk om den toestand aan te duiden waarin iemand, die een huis niet langer bewoont, het aan zijn opvolger moet overgeven
Vakwereld
Dat laatste roept de vraag op wat ‘de vakwereld’ onder bezemschoon verstaat. Een paar omschrijvingen die ik vond:
Een specifieke verhuisbetekenis: “En wat is nu bezemschoon? Voor ons betekent dit dat alle losse zaken verwijderd zijn uit de ruimtes en dat alle kamers worden schoongeveegd. Met losse zaken bedoelen we niet alleen alle zaken die op de vloer liggen maar ook het verwijderen van de aanwezige (hang)lampen.”
Bij vakantiehuizen van Novasol: “Dit betekent dat u de koelkast dient schoon te maken en terugzet op stand 1. De afwasmachine dient leeggehaald te zijn. Er mogen geen etensresten, flessen en blikjes worden achtergelaten. Afval dient in de daarvoor bestemde afvalcontainer te worden gedeponeerd. Dekbedden en kussens dient u op te schudden en ordelijk bij elkaar te leggen. Het bedlinnen dient van de bedden te zijn gehaald en laat u achter in de hal.”
Vakantie? Werk!
Volgens Landal zelf: “De huurder dient de accommodatie bezemschoon op te leveren (dus: geen vuile vaat laten staan, beddengoed afhalen en opvouwen, keuken, koelkast schoonmaken, vuilniszak in de container plaatsen).”
Kortom: als je uit een vakantiehuis vertrekt, moet het er op het oog netjes uitzien en je mag geen spullen van jezelf achterlaten. En tenzij je enorm met de chips hebt lopen kruimelen, hoef je niet met een bezem aan de gang. Het echte schoonmaken gebeurt na je vertrek – denk dan aan stofzuigen, dweilen, badkamer en wc’s schoonmaken. Het lijkt erop dat alleen de keuken een discussiepunt is. Maar daar zullen de schoonmaakteams op vrijdag en maandag ook wel raad mee weten.
Zoek je een spellingexpert die je tekst nakijkt? Kijk wat ik voor je kan betekenen.
