Zeg je ‘tractor’ of ‘trekker’? En is dat een kwestie van burger versus boer, Randstad versus platteland of noord versus zuid? En het zijn trekkers, maar zijn het nu tractors of tractoren?
Hét antwoord op de vraag waarom je ‘tractor’ of ‘trekker’ zou moeten zeggen, bestaat niet. Ieder bepaalt dat voor zich. Ik kom zelf uit een grensgebied tussen Randstad en platteland en zei als kind volgens mij ‘tractor’, hoewel ik van ‘trekker’ niet opgekeken zal hebben.
Posts, tweets en polls over trekker en tractor waren er de laatste weken te over. Ik geef hier een paar tendensen die in de reacties te ontwaren waren:
- trekker is boven de rivieren gebruikelijk, ten zuiden daarvan (Brabant, Limburg, Vlaanderen) is tractor ook onder de gebruikers van het voertuig de standaardterm;
- trekker wordt soms als ‘plat’ ervaren en tractor juist als iets van de Randstad;
- in sommige combinaties is één vorm duidelijk het gebruikelijkst: tractorpulling, trekkertrek, trekkerrijbewijs.
Dialectkaarten
Een dialectkaart voor trekker en tractor in het hele taalgebied heb ik nog niet gevonden, maar in de Kaartenbank van het Meertens Instituut zitten wel kaarten van een paar deelgebieden. Oost-Gelderland geeft een gemengd beeld, met wat meer trekker dan tractor. Zuid-Limburg is dan weer heel duidelijk tractor-gebied, met tracteur in Belgisch-Limburg en Trecker over de Duitse grens.
Ik ga geen voorkeur uitspreken voor trekker of tractor. Iedereen moet zelf maar bepalen wat hij zegt en schrijft; het hangt vooral van je dagelijkse omgeving af. Taalkundig gezien is er op beide woorden niets aan te merken. De trekker trekt, en dat doet de tractor ook, want dat is ook de letterlijke Latijnse betekenis (wij hebben tractor trouwens uit het Engels geleend).
Meervoud
Wat het meervoud van tractor betreft: dat kan zowel tractors als tractoren zijn. Tractoren is wel veel gebruikelijker; datzelfde patroon zie je bijvoorbeeld bij motors en motoren.
Je kunt ook beluisteren wat ik er bij De Taalstaat over heb verteld. (Ik vertel vaker iets in de media over taal; meer voorbeelden vind je hier.)
6 reacties op “Tractor of trekker?”
Persoonlijk geef ik de voorkeur aan de uitspraak trekker. Gewoon een prima Hollands woord. Mijn dochters gruwen van zowel deze uitspraak, alsook de motivatie, want zeggen zij: Wij leven in een internatonale samenleving. M.i. heeft toepassen van het Engelse woord ’tractor’ alleen dan zin, als het voorafgaande of daarna komende woord ook Engels is, bv. bij ’tractorpulling’. Desalniettemin houd ik het persoonlijk graag bij ’trekkertrek’. ????
Vlaanderen:
Een trekker is de onafhankelijke, gemotoriseerde cabine van een vrachtwagen waar een oplegger kan aangehangen worden. Deze rijdt dus op de openbare weg aan vrachtwagensnelheid.
Een tractor (dialect of Frans tracteur) wordt gebruikt om het land te bewerken – landbouwvoertuig en heeft een snelheidsbeperking op gewestwegen; mag niet op autosnelwegen.
Zo heb ik het, als Rotterdammer, ook altijd begrepen. Maar veel boeren zullen het niet met je eens zijn.
Ik voel voor “trekker”.
Er is in de jaren 80-90 door de Overheid een officiële ” commissie Trekkerrijbewijs ” ingesteld. Trekker is door de Landbouwoverheid destijds dus geaccepteerd.
het is trekker
Ik heb gestudeerd aan de Trekkersacademie in Utrecht en ik kan bevestigen dat het juiste woord Trekker is.